AI Lấn Áp, Não Bộ Con Người Có Nguy Cơ 'Thoái Hóa'? Phim Tài Liệu Cảnh Báo Về 'Kỷ Nguyên Không Đọc'

Trong thời đại mà AI có thể tóm tắt và sáng tạo mọi thứ chỉ trong tích tắc, bộ phim tài liệu mới của EBS có tựa đề ‘다시, 읽기로’ (Đọc Lại Đi) sắp lên sóng vào ngày 20 và 27 tháng 4, nhằm khám phá bản chất của việc 'đọc' mà chúng ta đang dần đánh mất trong kỷ nguyên AI và những cái giá tai hại phải trả.

Đội ngũ sản xuất từng tạo nên cơn sốt 'năng lực đọc hiểu' tại Hàn Quốc với các tác phẩm như ‘당신의 문해력’ (Năng lực đọc hiểu của bạn) và ‘책맹인류’ (Nhân loại mù chữ) trở lại với một thông điệp đầy thách thức: "Đối với những người không đọc, AI không phải là công cụ mà là thảm họa."

Một trong những điểm gây sốc nhất là ảnh hưởng của AI đối với trí nhớ con người. Kết quả thí nghiệm sóng não từ MIT sẽ được công bố trong phim tài liệu cho thấy một thực trạng đáng buồn: 83% người tham gia sử dụng AI tạo sinh như ChatGPT để viết bài đã không thể nhớ nổi dù chỉ một câu từ nội dung họ vừa tạo ra, ngay cả khi chỉ mới 1 phút trôi qua.

Điều này đã được khoa học chứng minh: sự kết nối trong não bộ chịu trách nhiệm cho tư duy và trí nhớ của chúng ta sẽ bị ngắt khi sử dụng AI. Đội ngũ sản xuất chỉ ra rằng quy luật 'Dùng hay là mất' (Use it or Lose it) của bộ não đang được áp dụng khắc nghiệt hơn bao giờ hết trong kỷ nguyên AI.

Giáo sư Stanislas Dehaene, một nhà khoa học thần kinh hàng đầu thế giới, sẽ xuất hiện trong phim tài liệu để khẳng định rằng 'đọc sâu' là giải pháp duy nhất để bảo vệ bộ não khỏi AI và các nội dung ngắn đang xâm chiếm sự chú ý của con người. Ông nhấn mạnh rằng, nghịch lý thay, càng công nghệ phát triển, thì khả năng đọc, viết và tranh luận sâu sắc mới là lợi thế cạnh tranh không thể thay thế của con người so với AI.

Ngược lại, bộ phim tài liệu cũng ghi nhận những chuyển động nghịch lý của thế hệ Z, hay còn gọi là 'Công dân số'. Trong phần 1 'Cơn sốt dopamine đọc', phim sẽ giới thiệu những người trẻ từ chối niềm vui thụ động từ thuật toán và tìm kiếm 'dopamine chủ động' từ con chữ.

Hiện tượng 'Text Hip', nơi việc đọc được xem là một xu hướng tiêu dùng thời thượng, thể hiện qua việc hơn 3.500 người cùng đọc thơ liên tục trong 10 giờ tại Quảng trường Gwanghwamun, hay 10.000 người đổ về Hội sách Gunsan, cho thấy việc đọc không còn là học tập nhàm chán mà đã biến thành một 'cuộc chơi sành điệu'.

Chương trình đặc biệt của EBS ‘다시, 읽기로’ sẽ được phát sóng vào lúc 15:00 ngày 20 tháng 4 (Phần 1: Cơn sốt dopamine đọc) và ngày 27 tháng 4 (Phần 2: Kỷ nguyên AI, Phản công của việc đọc) trên kênh EBS 1TV.

Cư dân mạng Hàn Quốc bày tỏ nhiều ý kiến trái chiều. Một số lo ngại về tác động của AI đối với khả năng tư duy phản biện và ghi nhớ, trong khi những người khác lại coi đây là tín hiệu tích cực khi thế hệ trẻ quay trở lại coi trọng việc đọc, điển hình là hiện tượng 'Text Hip' được đánh giá là đáng ngưỡng mộ.